Szkodliwe, czy zbawienne? Kilka słów o promieniach słonecznych

Lekarze od lat informują, jak zbawienny wpływ ma słońce na naszą skórę i zdrowie. Kontrowersje budzi jednak fakt, że słońce potrafi zarówno pomóc, jak i bardzo nam szkodzić. Czy powinniśmy się przed nim chronić, podczas outdoorowych wypadów? Jakie znaczenie ma używanie filtrów UV i co tak naprawdę dają nam promienie słoneczne?

Co daje nam słońce?

Witamina D3

Wbrew powszechnie powtarzanej tezie, słońce nie “daje nam” witaminy D. Sami ją wytwarzamy, po przebywaniu przynajmniej 15 minut, raz na parę dni. Chociaż biorąc pod uwagę nasze położenie geograficzne, opalać możemy się tylko przez krótki okres, to skóra wcale nie potrzebuje tak intensywnego kontaktu z promieniami słonecznymi do prawidłowego funkcjonowania. Nawet krótka, trekkingowa wyprawa w lekko zachmurzony, wiosenny dzień zapewnia wystarczająco słonecznej dawki, aby organizm uzupełnił witaminę D3. Związek ten jest ważny, szczególnie dla rozwijającego się organizmu i bardzo trudno uzupełnić suplementami, czy dietą.

Wzmocnienie układu odpornościowego

Słońce w znacznym stopniu sprzyja kuracji przy osłabionym układzie odpornościowym, pomagając w leczeniu wielu chorób. Rażące nas niejednokrotnie promienie mogą mieć tak naprawdę zbawienny wpływ dla osób o cerze trądzikowej, cierpiących na łuszczycę, czy atopowe zapalenie skóry, ponieważ przyspiesza gojenie się ran.

Usuwanie toksyn z organizmu

Promienie słoneczne korzystnie działają na fizjologię organizmu, normalizując metabolizm. Sprzyja to nie tylko odchudzaniu się, ale również usuwaniu z ciała toksyn. Ponieważ słońce wpływa na obniżenie ciśnienie krwi, zmniejsza ryzyko zawału, a sama aktywność w cieplejszym okresie jest zdecydowanie zdrowsza i bezpieczniejsza.

Podniesienie serotoniny

Wiele osób cierpi na sezonowe depresje, związane ze spadkiem serotoniny w organizmie. Serotonina to organiczny związek chemiczny, który jest bardzo ważnym neuroprzekaźnikiem w ośrodkowym układzie nerwowym. Jej zbyt niski poziom może powodować zaburzenia depresyjne, zmęczenie oraz nadwrażliwość na ból, dlatego bardzo ważne jest, by dbać o nią szczególnie w okresie jesienno-zimowym. Słońca sprzyja regulacji poziomu tego związku, znacznie poprawiając nasze samopoczucie, a w konsekwencji i zdrowie.

Złagodzenie bólu stawów

Osoby, które cierpią na choroby autoimmunologiczne, takie jak astma, alergie, atopowe zapalenie skóry, czy choroby tarczycy często narażone są również na inne dolegliwości związane z odpornością. Jedną z nich jest reumatoidalne zapalenie stawów. Słońce w dużym stopniu łagodzi bóle związana z chorobami stawów, łagodząc objawy.

Promieniowanie ultrafioletowe

Oczywiście, nasza gwiazda życia może również przynieść więcej szkód, niż pożytku. W jakim stopniu więc straszenie szkodliwością promieni słonecznych jest zwykłym mitem? Aby szczerze odpowiedzieć sobie na to zagadnienie, w pierwszej kolejności należy zrozumieć, czym tak naprawdę są promienie słoneczne, które do nas docierają.

Słońce emituje promienie UV w zakresie UV-A, UV-B i UV-C, które są nieodłącznymi elementami promieni słonecznych. Atmosfera ziemska pochłania całkowicie promieniowanie UV-C oraz częściowo UV-B, w efekcie czego około 97% ultrafioletu, który dociera do powierzchni ziemi to promieniowanie UV-A. Ultrafiolet jest niewidoczny dla ludzkiego oka, jednak niektóre owady je widzą, na przykład pszczoły. Pierwotnie, ssaki potrafiły odbierać ultrafiolet za pomocą specjalnych receptorów, jednak w efekcie ewolucji, większość utraciła tę zdolność. Wprawdzie niektóre gatunki gryzoni, czy torbaczy wciąż to potrafią, jednak dla ludzi, promieniowanie UV-A i UV-B w nadmiarze może być szkodliwe.

Czy słońce jest szkodliwe?

Promieniowanie UV-B w umiarkowanej ilości korzystnie wpływa na nasz organizm, jednak nie zmienia to faktu, że zbytnia ekspozycja na słoneczne promienie potrafi przynieść przykre konsekwencje, szczególnie osobom o jasnej karnacji i wrażliwości na promienie ultrafioletowe.

Starzenie się skóry

Za starzenia się skóry odpowiada promienia UV-A, które jest najmniej szkodliwe z pozostałych zakresów, jednak uszkadza włókna kolagenowa, czego konsekwencją jest właśnie przyspieszenie procesu starzenia.

Zaćma i choroby oczu

choroby oczu – długoletnia ekspozycja na duże dawki promieniowania UV-A może powodować zaćmę fotochemiczną. Według badań, na świecie około 12 - 15 milionów ludzi oślepło z powodu zaćmy, a nawet 20% przypadków może być wynikiem nadmiernej ekspozycji na promienie słoneczne.

Pogorszenie cery

Chociaż wydawałoby się, że pogorszenie stanu skóry nie jest znaczącym efektem ubocznym nadmiaru słońca, warto pamiętać, że wszelkie zmiany mogą mieć przykre następstwa. Jeśli jednak mowa o łagodniejszych objawach, na skórze nadmiernie wystawianej na promieniowanie ultrafioletowe mogą pojawić się przebarwienia, zwiększenie ilości zaskórników i poszerzenie się porów.

Nowotwory złośliwe

Za jedne z najgorszych następstw zbytniej ekspozycji na słońcu odpowiada promieniowanie UV-B, które w zbyt dużej dawce może powodować nowotwory złośliwe skóry, w tym agresywnego czerniaka i mniej agresywne guzy, na przykład raka podstawnokomórkowego skóry i raka płaskonabłonkowego.

Jak chronić się przed słońcem?

Umiarkowana ilość czasu

Aby odczuwać korzystne działanie słońca, wcale nie ma potrzeby, by przebywać na nim całe lato, bo “później nie będzie”. W wiosenno-letnim okresie jesteśmy poddani promieniom słonecznym podczas spaceru, czy w drodze do sklepu, a nasz organizm potrzebuje promieni słonecznych zaledwie pół godziny dziennie.

Kremy z filtrem UV

Zawsze, podczas upalnych dni należy pamiętać, by używać kremów blokujących promieniowanie UV-A i UV-B. Aby zabezpieczyć odpowiednio skórę ciała, należy stosować filtry z faktorem 20-30, a dla dzieci oraz na skórę twarzy wybierać kremy o faktorze 50. Warto również zwrócić uwagę na skład filtru, aby niekorzystnie nie wypływały inne czynniki chemiczne zawarte w substancji. Świetnym pomysłem jest również wybranie pomadki ochronnej z filtrem UV, szczególnie jeśli wybieramy się w aktywną wycieczkę lub spędzamy czas na basenie.

Okulary przeciwsłoneczne

O okularach przeciwsłonecznych więcej przeczytasz w jednym z naszych poprzednich artykułów - jak wybrać okulary przeciwsłoneczne?. Jest to niezbędne akcesorium zarówno podczas wakacyjnych wypadów, jak i codziennego funkcjonowania w okresie letnim, ponieważ chroni wzrok i jednocześnie poprawia widoczność.

Słońce - gwiazda życia

”Wszystko w nadmiarze szkodzi” - aż chciałoby się powiedzieć. Słońce tak, jak jest nam niezbędne do życia, tak samo potrafi stanowić dla nas śmiertelne zagrożenie, dlatego warto, szczególnie w takim ciepłym okresie, odpowiednio zabezpieczyć się przed jego niekorzystnym działaniem.